سازمان انتقال خون: حدود ۲ درصد از جمعیت کشور اهدا کننده هستند/ ۵ درصد اهداکنندگان در ایران، بانوان هستند

سازمان انتقال خون: حدود ۲ درصد از جمعیت کشور اهدا کننده هستند/ ۵ درصد اهداکنندگان در ایران، بانوان هستند مدیرعامل سازمان انتقال خون با اشاره به دغدغه مشارکت پایین بانوان در اهدای خون، گفت: در حالی‌که سهم بانوان برای اهدا خون در کشورهای اروپایی و آمریکا ۵۰ درصد و جنوب شرق آسیا ۲۰ درصد است، این عدد در کشور ما پنج درصد و نشاندهنده عدم مشارکت نیمی از جامعه(بانوان) در بحث اهدا خون است.

ایرنا: مدیرعامل سازمان انتقال خون با اشاره به دغدغه مشارکت پایین بانوان در اهدای خون، گفت: در حالی‌که سهم بانوان برای اهدا خون در کشورهای اروپایی و آمریکا ۵۰ درصد و جنوب شرق آسیا ۲۰ درصد است، این عدد در کشور ما پنج درصد و نشاندهنده عدم مشارکت نیمی از جامعه(بانوان) در بحث اهدا خون است.

مصطفی جمالی روز دوشنبه در نشست خبری که در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برگزار شد، اظهار کرد: حدود ۲ درصد از جمعیت کشور اهدا کننده خون هستند که البته این رقم در برخی کشور ۳ درصد است.

وی با بیان اینکه اهدا کنندگان عموما بیش از ۳۵ تا ۴۰ ساله هستند، افزود: جوانان ۱۶ درصد اهدا کنندگان خون را شامل می شوند که به طور طبیعی با افزایش سن و سالمندی جامعه در بحث اهدای خون و میزان مشارکت مردم دچار مخاطره خواهیم شد که برهمین اساس یکی از اولویت ها و برنامه های اصلی این سازمان، افزایش میزان مشارکت جوانان و بانوان برای اهدای خون است.

وی با اشاره به اینکه یکی از دلایل مشارکت پایین بانوان در اهدای خون، موضوع کم‌خونی است، تصریح کرد: در این زمینه عملکرد سازمان انتقال خون طی سال‌های گذشته برای انجام کار فرهنگی و فرهنگ‌سازی خیلی موفق و موثر نبوده است.

جمالی افزود: بیشترین میزان مشارکت در اهدای خون کشور را استان های خراسان شمالی، لرستان و کردستان داشتند و بالاترین میزان افزایش اهدای خون طی چهار ماه نخست امسال مربوط به استان زنجان است ضمن اینکه اهدای خون در تهران طی همین مدت رشد منفی(کاهش نسبت به دوره مشابه) را نشان می دهد.

مدیرعامل سازمان انتقال خون با اشاره به اینکه در جنگ‌ها مجروحان نیاز جدی به خون و فرآورده های خونی دارند، اظهار کرد: در دوران جنگ و بحران های طبیعی، گروه‌های خونی مجروحان نیز مشخص نیست و در جنگ‌های شهری مصرف خون برای مجروحان خانم هم زیاد می شود.

به گفته وی، سازمان انتقال خون در ۲ سال گذشته با آینده نگری مبتنی بر برنامه ریزی در خصوص احتمال وقوع بحران‌های طبیعی و غیر طبیعی، ذخایر خون کشور را به بیش از هشت روز افزایش داده است.

وی ادامه داد: میزان ذخایر خون سازمان در تهران ۶ هزار واحد و رقم قابل قبولی است هر چند که با شرایط مطلوب فاصله دارد، اگر ۶ تا هفت هزار واحد خون داشته باشیم و میزان ذخایر خونی به ویژه گروه خونی منفی زیاد باشد، در صورت بروز بحران و جنگ، شرایط برای تامین نیاز و تزریق به موقع خون برای مجروحان بسیار مطلوب می شود چراکه اگر در ۳۰ دقیقه اول به مجروحان جنگی خون تزریق شود، احتمال نجات جان آنها به مراتب افزایش خواهد یافت.

وی با بیان اینکه در یکسال گذشته(فعالیت دولت چهاردهم) میزان اهدای خون در کشور نیم درصد افزایش یافته است، گفت: بیشتر اهدا کننده‌های خون از طبقه کم درآمد و متوسط جامعه(به لحاظ اقتصادی) هستند.

مدیرعامل سازمان انتقال خون با بیان اینکه همزمان با هفته دولت، مرکز انتقال خون شهرستان اسلامشهر (جمعیت ۷۰۰ هزار نفری) افتتاح می‌شود، افزود: بازسازی و احداث مراکز انتقال خون در شهرستان های شهریار و ورامین و ورود بیمارستان امام خمینی(ره) شهریار به چرخه انتقال خون، از دیگر برنامه های سازمان در هفته دولت است.

جمالی گفت: در شهر پرند نیز زمینی برای احداث مرکز انتقال خون تملک شده که کار ساخت این مرکز با حمایت و مشارکت استانداری تهران، در حال انجام است.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران ادامه‌ داد: اکنون ذخیره خون در تهران از مرز ۷ هزار واحد عبور کرده و پوشش مصرف به ۶ روز رسیده است، در حالی که هفته گذشته ذخیره خون در پایتخت حدود ۶ هزار واحد بود.

وی با بیان اینکه هدف‌گذاری اصلی، رسیدن به ذخیره خون بیش از ۱۰ روز است، گفت: این شاخص می‌تواند امنیت خون رسانی در کشور را تضمین کند در ایران با وجود شرایط اقتصادی و اجتماعی دشوار، همچنان شاهد حضور داوطلبانه و ایثارگرانه مردم در مراکز اهدای خون است.

جمالی تاکید کرد : ایران دارای یک شبکه خون رسانی ملی است که بر اساس آن، هر استان موظف است ذخایر استراتژیک خود را حفظ کند، برای مثال در استان تهران بیش از ۷ هزار واحد خون ذخیره‌سازی شده تا در مواقع بحرانی، بیماران دچار مشکل نشوند.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران تأکید داشت: اهداکنندگان مکرر، قهرمانان واقعی جامعه هستند، برخی از این افراد از ۱۸ سالگی تا ۶۵ سالگی بارها خون اهدا کرده و جان صدها نفر را نجات داده‌اند.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران با بیان اینکه اهدای داوطلبانه پلاسما و خون تنها راه پایدار برای تأمین نیاز کشور است، نسبت به خطرات تجاری‌سازی این بخش هشدار داد.

وی با تأکید بر اینکه تجاری‌سازی اهدای پلاسما در بلندمدت موجب تضعیف فرهنگ ایثار برای مشارکت در سنت حسنه اهدای خون می شود، ادامه داد: نباید این افتخار ملی و انسانی را فدای سودجویی کوتاه‌مدت افراد کنیم.

جمالی با اشاره به شاخص‌های فرهنگی و نوع دوستی ایرانیان، گفت: کشور ما دارای ظرفیت بسیار بالایی در بحث مشارکت های مردمی و انجام کارهای خیر و عام المنفعه است که باید با برنامه ریزی درست، این ظرفیت ها را تقویت کنیم.

وی اظهار کرد: پرداخت پول در قبال اهدای پلاسما نه‌ تنها احتمال پنهان‌کاری اهداکنندگان در بیان سوابق بیماری و رفتارهای پرخطر را افزایش می‌دهد، بلکه به استثمار طبقات ضعیف جامعه نیز منجر خواهد شد.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران با اشاره به چالش‌های زیرساختی در حوزه پالایش پلاسما، گفت: اکنون بیش از ۳۰۰ هزار لیتر پلاسما ذخیره داریم اما به دلیل محدودیت ظرفیت پالایشگاه‌های داخلی و نبود امکان ارسال به خارج از کشور، بخشی از این ذخایر بلااستفاده مانده است.

جمالی ضمن تأکید بر فعالیت بخش خصوصی در این حوزه، گفت: دولت به طور کامل از حضور بخش خصوصی استقبال می‌کند، اما شرط اصلی این است که اهدای خون و پلاسما داوطلبانه باقی بماند.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران در رابطه با عملکرد بخش خصوصی در داروهای مشتق از پلاسما نیز گفت: اگر از سال ۱۳۸۳ بخش خصوصی به‌طور جدی وارد عمل می‌شد، امروز ایران نه‌تنها نیاز داخلی خود به داروهای مشتق از پلاسما را با هزینه کمتر تأمین می‌کرد، بلکه امکان صادرات به کشورهای نیازمند را هم داشت.

وی با بیان اینکه سال‌های گذشته چند پالایشگاه با فناوری کروماتوگرافی در کشور راه‌اندازی شد، اما حجم تولید آن‌ها بسیار کمتر از نیاز واقعی است، اظهار کرد: کارشناسان تأکید دارند که ایران حداقل به یک پالایشگاه یک‌میلیون لیتری نیاز دارد تا بتواند همه داروهای مشتق از پلاسما را با استانداردهای جهانی تولید کند.

جمالی گفت: یکی از شرکت‌های خصوصی که مجوز پالایشگاه گرفته، در ۹ سال هیچ اقدام عملی برای تولید نکرد و حتی با وجود تمدید چندباره مهلت، باز هم پروژه را به سرانجام نرساند.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران با اشاره به روند رو به رشد مصرف کیسه خون در سطح کشور، گفت: میانگین مصرف کیسه خون در سال گذشته حدود ۶۵ تا ۷۰ درصد به ازای هر هزار نفر بود و امسال هدف‌گذاری ما افزایش این میزان به ۸۰ درصد است.

به گفته وی، کیسه‌های خون در سراسر کشور به صورت عادلانه توزیع می‌شود و امیدواریم در پایان سال به هدف پیش بینی شده برسیم.

جمالی افزود: از سال ۱۴۰۱ و پیش از مصوبه مجلس(سال قبل)، مناقصه‌ای برگزار شد که بر اساس آن ذخیره 6 ماه کیسه‌های خون تأمین شود؛ در آغاز فعالیت تنها دو تا سه هفته ذخیره داشتیم، اما اکنون ذخایر کشور تا پایان سال کافی است و هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد.

وی اظهار کرد: پیش بینی می کنیم مصرف امسال به بیش از ۷۰ تا ۸۰ عدد برسد که در بلندمدت نیز تلاش می‌کنیم این شاخص به ۱۰۰ عدد افزایش یابد.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران با اشاره به کمبود نیروی انسانی در این سازمان ، افزود: در سه سال اخیر هیچ سهمیه استخدامی برای سازمان در نظر گرفته نشده و وزیر بهداشت نیز این مشکل را پیگیری کرده و قول داده‌اند که یک آزمون استخدامی مجزا با سهمیه مستقل برای سازمان انتقال خون در نظر گرفته شود.

جمالی با بیان اینکه اجرای طرح‌های نوین غربالگری در سازمان انتقال خون از انتقال هزاران مورد بیماری عفونی جلوگیری کرده است، گفت : تنها در یک بازه زمانی مشخص ۳۷۵ مورد ابتلا به هپاتیت B در خون‌های اهدایی شناسایی شد ، علاوه بر این ۶ مورد هپاتیت C ، پنج مورد HIV و مواردی از هپاتیت A نیز در فرآیند غربالگری تشخیص داده شد.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران با بیان اینکه استمرار غربالگری و توسعه تجهیزات نوین تشخیصی، علاوه بر تضمین سلامت گیرندگان خون، می‌تواند الگویی برای کشورهای منطقه نیز باشد، افزود: نرم‌افزار پیشرفته‌ای راه‌اندازی شده که با این نرم افزار می‌توان از لحظه اهدای خون توسط داوطلب تا زمان مصرف آن در بیمارستان، مسیر را به‌طور کامل رصد و مدیریت کند.

وی با بیان اینکه این سامانه قابلیت رقابت با نرم‌افزارهای بین‌المللی را دارد، گفت: این سامانه برای نخستین بار به صورت پایلوت در استان همدان بکار گرفته شد و قرار است در ماه‌های آینده به صورت سراسری در تمام کشور اجرا شود.

جمالی اظهارکرد: همچنین پیشرفت‌های اخیر در زمینه شناسایی اهداکنندگان سازگار برای بیماران مبتلا به سرطان خون و نیازمندان به پیوند نیز پس از مراحل آزمایشی، وارد فاز اجرایی شده و تاکنون هزاران تست در این حوزه انجام شده است و پیش‌بینی می‌شود با توسعه این طرح، بیماران بیشتری بتوانند در کوتاه‌ترین زمان، اهداکننده مناسب برای پیوند پیدا کنند.

وی تصریح کرد: این دستاوردها بیانگر جهشی بزرگ در حوزه سلامت کشور است که ضمن افزایش سطح اعتماد عمومی به فرآیند اهدای خون، کیفیت خدمات درمانی را نیز ارتقا می‌دهد.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران گفت: متخصصان طب ایرانی، حجامت را در شرایط خاص توصیه می‌کنند و اهدای خون دارای استانداردهای علمی و پزشکی مشخصی است که هیچ ضرری برای انسان ندارد.

به گفته مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، فناوری نسل جدید (اچ ال ای) در این سازمان راه‌اندازی شده و این فناوری با وجود تحریم‌ها و قیمت بالای تجهیزات، امکان تشخیص دقیق اهداکنندگان مناسب مغز استخوان را فراهم می‌کند و به افزایش کیفیت فرآورده‌های خونی و سلول‌های بنیادی نیز کمک خواهد کرد.

وی با تاکید بر اینکه هزینه استفاده از این فناوری بالاست و هر آزمایش چند هزار دلار هزینه دارد، گفت: با بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی و نیروی متخصص، انتقال خون قادر است در طول پنج سال آینده نیاز به اهداکنندگان مناسب مغز استخوان را برای حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد بیماران برطرف کند.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران اظهار کرد: این سازمان با بیش از ۲۰۰ مرکز در سراسر کشور، از جمله مناطق دورافتاده مرزی، کویر و محروم، خدمات خود را به تمامی گروه‌های نژادی و قومی ارائه می‌دهد و این برنامه نشان‌دهنده تلاش سازمان برای ایجاد دسترسی عادلانه و فراگیر به خدمات حیاتی خون و مغز استخوان در سراسر کشور است.

وی همچنین از آغاز پروژه‌ای نوآورانه در سازمان خبر داد و گفت: این‌ پروژه با هدف شناسایی و ثبت اهداکنندگان خون و پلاسما، به ویژه افراد با گروه‌های نادر خونی، اجرا می شود که شامل مصاحبه با مادران باردار و جوانان دانشجو و سربازان است تا امکان تأمین خون و پلاسمای مورد نیاز بیماران در آینده فراهم شود.

وی تأکید کرد که این بانک اهداکنندگان کاملا داوطلبانه است و مشارکت‌کنندگان در کنار کمک به بیماران، در فرآیندهای پیوند و تأمین خون نادر نیز نقش حیاتی دارند و در حال حاضر پروژه در استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان و خوزستان اجرا شده و اولین نتایج مثبت آن مشاهده شده است.